Ekran (Monitör), bilgisayarın grafik kartından gelen grafik çıkış sinyalini yorumlayan, görüntüleyen ve ekranda gösteren televizyon ekranı gibi bir görüntüleme aygıtıdır.
Fare veya klavye gibi çeşitli çevre birimlerini kullanarak bilgisayarla etkileşim kurmak için ekran arayüzünü görüntülemenizi sağlar.
Bir monitör genellikle bir HDMI, DVI veya VGA bağlantı noktasına bağlanır. Diğer bağlantılar arasında USB, DisplayPort ve Thunderbolt bulunur.
Her iki cihazın da aynı bağlantı türünü desteklediğinden emin olun. Örneğin, bilgisayarınız yalnızca VGA bağlantısını kabul edebiliyorken, HDMI bağlantı noktası olan bir monitör satın almayın. Çoğu video kartı ve monitörün çeşitli aygıtlarla çalışmak için birden çok bağlantı noktası olmasına rağmen uyumluluklarını kontrol etmek yine de önemlidir.
CRT (Cathode Ray Tube) Monitörler
Bu tür bir monitör, çalışması için daha fazla güç ve elektronik gerektirir. Ağır, hantal ve gözlerinizi yormalarının yanı sıra, aslında iyi bir görüş açısına sahipler.
LCD (Liquid-Crystal Display) Monitörler
LCD Monitörler CRT'nin yerini aldı. Başlangıçta yanıt süreleriyle ilgili performans sorunları vardı, ancak sonunda bu sorunlar çözüldü. LCD Monitörler, görmemiz için görüntüyü aydınlatmak için arkadan aydınlatma teknolojisini kullanır. IPS panel ve TN panel teknolojisi olarak LCD türleri bulunmaktadır.
LED (Light Emmiting Diode) Monitörler
LED monitörler veya LED ekranlar flat bir ekran ve panelden meydana gelen, hem bilgisayar hem de televizyonlar için kullanılan bir monitör tipidir. LCD monitörler ile LED monitörler arasındaki en büyük fark arka aydınlatma sistemidir. OLED monitörler ve QLED monitörler olarak piyasada arka ışığı saf temel renkleri yaymak için çeşitli teknolojiler kullanılmaktadır.
Giriş Bağlantı Türleri
Bu bağlantılar, görüntüyü işleyen cihazdan verileri almak için monitörü bilgisayarınızın grafik kartına bağlayarak görüntü almasını sağlar.
VGA
VGA (Video Graphics Array) artık fazla kullanılmayan bir teknolojidir. Uzun bir süredir var ancak analog video sinyali artık istenen standart değil. Ses sinyali taşıyamaz.
DVI
DVI (Digital Visual Interface) alnızca bilgisayar monitörlerinde değil, diğer tüketici elektroniğinde de kullanılan bir dijital video sinyali konektörüdür. Bu bağlantı da üzerinden ses sinyali taşınamaz.
HDMI
Farklı türlerde arayüz bağlantı türleri vardır. HDMI, analog video standartlarının yerine geçer ve sıkıştırılmamış video verilerini ve sıkıştırılmış/sıkıştırılmamış ses verilerini iletebilir.
DisplayPort
DisplayPort, genel tüketici elektroniğinden ziyade bilgisayar pazarında daha yaygın olarak kullanılmaktadır. DisplayPort, standart boyut ve Mini DisplayPort olmak üzere iki boyutta bulunmaktadır.
Ekran En-Boy Oranları
En boy oranı, dikey yüksekliğe göre ekranın yatay genişliğidir. Farklı uygulamalar için farklı en boy oranları türleri kullanılır.
Çoklu Monitör
Bilgisayar grafik kartları, aynı anda birden fazla monitöre çıktı verme ve tek bir monitör olarak ele almak için ekranı bunlar arasında yayma özelliğine sahiptir. Bu özellik oyuncular için oyun oynarken tercih edilen bir özelliktir.
Ergonomi
Bazı profesyonel türleri için monitörler, ekranın dikey olarak genişliğinden daha uzun olması için fiziksel olarak 90 derece döndürülür. Bilgisayar programcılarının aynı anda daha fazla kod görmelerine yardımcı olduğundan tercih edilmektedir.
Çözünürlük
Çözünürlük, yatay ve ardından dikey ile başlayan piksel sayısı ile belirlenir. Örneğin 1024×768 çözünürlüğün 1024 piksel genişlik ve 768 piksel yükseklik içerdiği anlamına gelir.
Piksel Aralığı
Piksel aralığı, her piksel arasındaki boşluk miktarıdır. Bu, ekrandaki görüntünün kalitesi üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Piksel aralığı çok büyükse, monitörünüzün çözünürlüğü ne kadar yüksek olursa olsun, görüntü zayıf olacaktır.
Yenileme Hızı
Yenileme hızı, tüm ekranın saniyede kaç kez güncellenebileceğidir. Örneğin ekran 60Hz yenileme hızına sahipse, ekran bir saniyede 60 kez tam olarak çizilebiliyor. 144Hz monitör oldukça yaygın bir kullanıma sahip olmaktadır.
Günümüz monitörlerinin 60 Hz'de çalışmaktadır. Bu nedenle yenileme hızları saniyede 60 karedir. Bunlar en popüler ve ucuz modellerdir ve Hz’i artırmak FPS'yi ve fiyatını arttırmaktadır.
Tepki Süresi
Bir pikselin siyahtan beyaza veya bir gri tonundan diğerine değiştirilebilme hızıdır. Tepki süresi genellikle milisaniye ölçeğinde yazılır. İyi yanıt süresi olarak 5 ms veya daha hızlı olan ekranlar tercih edilebilir.
LCD Ekranların CRT Ekranlara Göre Avantajları
CRT ekranlara göre daha parlak ve yüksek çözünürlükte görüntü sunar. LCD ekranlarda ekranın nokta aralıklarını göremezsiniz. LCD televizyonlar göz yormazlar, aksine odaklama sorunu olmadığından daha keskin ve net görüntü sunarlar.
IPS ve LED Monitör Farkı
IPS Monitörler Panel Teknolojisi türüdür. LED Monitörler ise Arka Işık Teknolojisidir. LED monitörler daha parlak ekran düzeylerine çıkabilirler ancak IPS monitörlere kıyasla daha az güç tüketirler. Hangi açıdan bakarsanız bakın IPS monitörler renk değişimine maruz kalmadan geniş açılardan ekranı görmenizi sağlar. IPS monitörler genel olarak pahalıdır. LED monitörler daha parlak olmalarına rağmen, düşük güç tüketimi sayesinde daha az ısınmaktadır.
Oyuncular, oyun oynarken daha fazla performans almak için monitör tercihlerini daha fazla gözden geçirmelidirler. Bu performansı artıran veya azaltan etmenleri inceleyelim.
Tepki Süresi; Milisaniye (ms) cinsinden ölçülür. Siyahtan beyaza gidip tekrar siyaha dönmesinin ne kadar zaman alacağını ölçerek sonuca varılır. Tepki süresi, ekran yenileme hızıyla ilişkilidir. Tepki süresi ne kadar düşük, o kadar iyi olacaktır. Piyasada 1ms tepki süresi olan monitörler tercih edilebilmektedir.
Yenileme Hızı; Yenileme hızı ne kadar çok görüntünün değişebileceğini gösterir, tepki süresi ise her bir pikselde yaşanan renk değişikliklerinin hızını gösterir. Yani monitörünüze yansıyan görüntünün ne kadar hızlı değiştirilebileceğidir. Monitör seçerken dikkate almanız gereken en önemli özelliklerden birisidir. Görüntünün değişme hızı “Hertz (Hz)” cinsinden ölçülür.
60 Hz’lik bir monitör saniyede 60 kez, 144 Hz monitör de saniyede 144 kez görüntü yenilemesi yapar. Çoğu monitörler 60 Hz yenileme hızına sahiptir. Gaming bilgisayar kurmak isteyenlerin tercihleri arasında 144 Hz’lik monitör yer almaktadır.
G-Sync ve FreeSync Teknolojisi; Grafik kartı üreticilerş kendi yenileme hızı teknolojisini destekler. Bir monitör almadan önce ekran kartınızın bu desteğe sahip olup olmadığını kontrol edin. Nvidia ekran kartına sahipseniz G-Sync, AMD ekran kartına sahipseniz FreeSync destekleyen monitörler alın. Oyuncu monitörü almak için bu özelliklere dikkat edilmelidir.
En Boy Oranı; 16:9, 21:9, 32:10 olarak tabir ettiğimiz değerler en boy oranını gösterir. İlk sayı monitörün genişliğini, ikinci sayı monitörün yüksekliğini belirtir. Günümüzde en yaygın kullanılan oran 16:9 oranıdır. Ancak ultra geniş monitörler almak isterseniz 21:9, 32:10 ve 32:9 gibi seçenekler de mevcuttur.