Bellekler (RAM)

RAM Nedir?

RAM, " Random Access Memory" nin kısaltmasıdır ve kulağa gizemli gelse de RAM, bilgi işlemin en temel öğelerinden biridir. Rastgele erişim belleği (RAM), bir bilgisayarın tüm etkin görevleri ve uygulamaları işlemek için kullandığı kısa süreli belleğidir. Programlarınız, dosyalarınız, oyunlarınız veya akışlarınızın hiçbiri RAM olmadan çalışmaz. RAM, bir bilgisayarın hemen veya birkaç dakika içinde erişmesi gereken süper hızlı ve geçici veri depolama alanıdır. Bilgisayarlar her zaman üzerinde çalışmak için uygulamalar ve veriler gibi şeyler yükler ve daha sonra bunları bir kenara bırakır. RAM, bilgisayarınızın kısa süreli belleğidir.

İster masaüstü bilgisayar (Windows, MacOS veya Linux), tablet veya akıllı telefon, hatta özel amaçlı bir bilgi işlem cihazı (akıllı TV gibi) olsun, her bilgi işlem cihazının RAM'i vardır. Çalışma işlemleri RAM'de yapılır. Burada tam olarak RAM'in ne olduğunu, RAM'in ne anlama geldiğini ve neden bu kadar önemli olduğunu açıklayacağız.

RAM tam olarak ne yapar?

RAM, güç kapatıldığında kaybolan geçici depolamadır. Peki RAM ne için kullanılıyor? Çok hızlıdır, bu da onu şu anda çalışmakta olan uygulamalar (örneğin, bu makaleyi okuduğunuz web tarayıcısı) ve bu uygulamaların üzerinde veya birlikte çalıştığı veriler gibi bilgisayarın aktif olarak çalıştığı şeyler için kullanılan donanımdır.

RAM, bir sabit diskten önemli ölçüde daha hızlıdır. Belirli donanım türüne ve göreve bağlı olarak yirmi ila yüz kat daha hızlıdır. Hızı nedeniyle RAM, bilgileri anında işlemek için kullanılır. Belirli bir görevi gerçekleştirmek istediğinizde, bilgisayar işletim sistemleri, bir elektronik tabloyu sıralamak veya ekranda görüntülemek gibi, bunları işlemek için verileri sabit diskten RAM'e yükler. Aktif olarak birşey yapıldığında, bilgisayar (bazen sizin talimatınızla) onu uzun süreli depolamaya kaydeder.

Örneğin, bir elektronik tabloyla çalışmak istediğinizi varsayalım. Excel'i başlattığınızda, bilgisayarınız uygulamayı RAM'e yükler. Mevcut bir elektronik tabloyu (sabit diskinizde depolanır) yüklerseniz, işletim sistemi bu bilgiyi de RAM'e kopyalar. Çoğu durumda, bilgisayar çok hızlı yanıt verir, çünkü RAM hızlıdır. Elektronik tabloyla işiniz bittiğinde, Excel'e onu kaydetmesini söylersiniz; bu, verilerin sabit diske veya diğer uzun vadeli depolamaya kopyalandığı anlamına gelir. (Kaydetmeyi unutursanız ve güç kesilirse, RAM geçici olduğu için tüm çalışma biter. Uygulamayı kapattığınızda, bilgisayar işletim sistemi onu RAM'den çıkarır ve temizler, böylece bir sonraki şey üzerinde çalışmanız için alan boş kalır.

Masaüstü, Dizüstü ve Server Ram Farkları nelerdir?

Masaüstü Ramler, laptop ramleri ve sunucu ve iş istasyonu ramleri olarak günümüz bilgisayarlarında harici olarak sökülüp takılabilir. Genellikler kişisel bilgisayarlarda kullandığımız masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarında kullandığımız ramler birbirinden farklıdır boyut olarak bu fark belirgindir, masaüstü ile sunucu ramleri boyutları birbiriyle aynıyken, bir birini desteklemeyen sistemlerdir.

RAM farkları SO-DIMM, UDIMM, DIMM

Laptoplar için kullanılan bellek türüne yani laptop ram (sodimm ram) denir. SO-DIMM yani “Small Outline Dual İn-line Memory Module” ingilizce kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Türkçe’de “Küçük çerçeveli çift sıralı bellek modülü” anlamına gelmektedir.

Masaüstü için kullanılan bellek türüne masaüstü ram (udimm ram) denir. UDIMM yani ” Unbuffered Dual İn-Line Memory Module” İngilizce kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Türkçe’de ” Tamponsuz çift sıralı bellek modülü” anlamına gelmektedir.

Sunucu ve iş istasyonları için kullanılan bellek türüne  dimm ram denir. DIMM yani “Dual Inline Memory Module” İngilizce kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Türkçe’de ” Çift Sıralı Bellek Modülü” anlamına gelmektedir.

Ne kadar belleğe ihtiyacım var?

Bir bilgi işlem aygıtında ne kadar fazla RAM varsa, o kadar hızlı çalışır. Cihazınız eskiyse, donanımı yükseltmeniz gerekebilir. Her açık uygulama (bir web tarayıcısındaki sekmeler dâhil) RAM tüketir. RAM'in depolamadan farklı olduğunu unutmayın: PC'nizi kapatırsanız, bilgi kaybolur, ancak depolamada (SSD'ler, HDD'ler…) bu veriler kaydedilir.

Ne kadar RAM'e ihtiyacınız var? Yaptığınız işin türüne, aynı anda ne kadar çok şey yaptığınıza ve ne kadar sabırsız olduğunuza bağlıdır. Bilgi işlemin diğer pek çok bölümünde olduğu gibi, cihazlarımızın her zaman anında yanıt vermesini isteriz.

Diyelim ki 25 yıl önce Pentium CPU'lara dayandığında, nadiren 8 MB'den fazla RAM'e ihtiyacınız vardı. Daha iyi bir sistemse 32 MB’ta ihtiyacınız vardı. Bu, Word'ün ilk Windows sürümleri olan Windows 95'i çalıştırmak için yeterliydi.

Bugün, 10-20 açık sekmeye sahip bir web tarayıcısı kolayca 2200 MB - veya 2,2 GB - RAM tüketebilir: Bilgisayar satın aldığınızda, genellikle birkaç seçeneğiniz vardır: 2GB, 4GB, 16GB veya daha fazla bellek. Kaç GB RAM'e ihtiyacınız var? Günümüzde çoğu alt uç cihaz 4 GB belleğe sahipken, üst uç (ve dolayısıyla daha pahalı) makineler 8 GB veya 16 GB RAM standardına sahiptir. (Daha yüksek bir fiyata daha fazlasını ekleyebilirsiniz.)

4 GB DDR4 RAM: Yalnızca web'de geziniyorsanız, temel Office uygulamalarıyla çalışıyorsanız ve belki de kişisel fotoğraf düzenlemeyle biraz uğraşıyorsanız, 4 GB bellekle sorun yaşamazsınız.

8 GB DDR4 RAM: Ağır çok görevliler veya hafif oyuncular 8 GB RAM'e sahip bir bilgisayar seçmelidir.

16+ GB DDR4 RAM: Ciddi oyun oynama, video düzenleme ve programlama gibi bazı görevler doğası gereği yoğun bilgi işlem gerektirir. Asla yavaşlama yaşamak istemeyen kullanıcıların mutlu olması için 16 GB RAM e ihtiyacı olacak.

Ayrıca sabit diskten veri yüklerken daha fazla performans kaybını önlemek için hızlı bir sabit diskiniz olduğundan emin olun. Daha da iyisi, bunun bir SSD olduğundan ve geleneksel bir HDD olmadığından emin olun.

RAM türleri nelerdir?

Birden fazla RAM türü vardır. Diğer bilgisayar donanımı türlerinde olduğu gibi, bilim adamları hız ve kapasiteyi arttırırken her zaman enerji tüketimini azaltmaya çalışıyorlar. 1990'ların sonunda ve 2000'lerin başında, kullanıcıların Statik RAM (SRAM / static random access memory), Dinamik RAM (DRAM / dynamic random access memory) veya Senkronize Dinamik RAM (SDRAM / synchronous dynamic RAM) seçenekleri vardı.

Günümüzde en yaygın tür DDR-RAM'dir ve DDR2, DDR3, DDR4 ve DDR5 dâhil olmak üzere çeşitli yinelemeler vardır. DDR, çift veri hızı anlamına gelir ve aynı anda birden fazla dosya aktarımına izin verir. Mevcut hızlar, en son DDR4-RAM için saniyede yaklaşık 25 gigabayttır.

Ayrıca birden çok DDR4 bellek hızı türü vardır. Varsayılan olarak, bu bellek çubukları yaklaşık 2500 MHz'de çalışır. Mutlak maksimum performansı belleğinizden çıkarmak istiyorsanız, daha yüksek saat hızına sahip RAM alabilirsiniz. Günümüzde 2333 MHz ile 5000 MHz arasında değişen bellekler bulacaksınız (oyuncu bilgisayarları ve GPU hız aşırtmacılar için). Örneğin 3000 MHz RAM, 3200 MHz RAM boyutları gibi.RAM'iniz ne kadar fazla MHz'e sahipse, o kadar hızlıdır. DDR5, performansı daha da artırdığı için DDR4'ün yerini alacak - yaklaşık 50 GB/sn.

Ayrıca grafik kartınızda bulunan ve grafik verilerini (oyunlar gibi) yüklemek için kullanılan Video Rastgele Erişim Belleği yeni VRAM (Video Random Access Memory) vardır. Video RAM, normal bellekten bile daha hızlıdır ve daha yüksek bant genişliklerine sahip GDDR5X veya HBM bellek biçiminde gelir.

DDR5 RAM Teknolojisi

DDR5 RAM‘ler çok yakında hayatımıza girecek. DDR4 RAM‘ler ile kıyasladığımızda iki kat daha hızlı performans sunan DDR5 RAM‘ler donanım dünyasını değiştirecek.

Yeni bellekler, DDR5 teknolojisinin sunduğu tüm güçlü yanları kullanarak kullanıcılara daha yüksek performans, daha yüksek güç verimliliği ve daha iyi overclocking performansı vaat ediyor. Ayrıca oyuncuların gözdesi RGB aydınlatma sistemi de bu belleklerde yer alacak. Bellek hızları 4800 MHz Frekans, 6000 MHz Frekans, 6400 MHz Frekans, 6800 MHz Frekans, 7200 MHz Frekans hızlarında olacaktır.

RAM ve ROM bellek arasındaki farkı nedir?

ROM (Read-only memory) salt okunur bellek yalnızca okunabilen, üzerine yazılmayan verileri içeren bilgisayar belleğidir. RAM bir bilgisayarın kısa süreli belleği iken, ROM (read-only memory), bir bilgisayarın açması gereken komutları içermektedir. ROM, bilgisayar her açıldığında kullanılan önyükleme programlamasını içerir. Genellikle değiştirilemez veya yeniden programlanamaz.

ROM verileri doğrudan ana kartta bulunur ve bilgisayara nasıl çalışacağını söyler. Bilgisayarınızı açtığınızda eriştiği ilk şey budur. ROM verileri, bilgisayarınızın en önemli verileridir, çünkü bunlar olmadan başka hiçbir şeye erişilemez. ROM değiştirilemez bu nedenle "salt okunur" olarak adlandırılır. Buna karşın RAM verileri sürekli olarak değiştirilmektedir.

ROM'daki veriler kalıcıdır ve bilgisayar kapatıldığında kaybolmaz. Sonuç olarak, kalıcı veri depolama için ROM bellek kullanılır. RAM ise verileri yalnızca geçici olarak tutabilir. ROM genellikle birkaç megabayt depolama alanıdır, RAM ise birkaç gigabayttır.

RAM alırken nelere dikkat etmeliyim?

Yukarıda bahsedildiği gibi, bugünün DDR4 RAM'i 2133 ve 3000 MHz civarında çalışıyor. Oyuncular veya diğer bilgisayar kullanıcıları (programcılar ve multimedya editörleri gibi), 4800 MHz'e kadar spesifikasyonlara sahip daha yüksek saat hızına sahip belleğe bakmalıdır. Bu tür bellekler G.Skill veya Corsair gibi üreticilerden gelir.

Bununla birlikte, saat hızları önemli olsa da, örneğin oyuncular dikkate alması gereken diğer faktör gecikmedir, bellekte bir komutun girildiği ve yürütüldüğü zaman arasındaki zaman gecikmesidir. Bu sayı ne kadar düşükse, talimatlar arasında daha az gecikme olacağından performans o kadar yüksek olur. Mümkün olan en iyi performansı elde etmek için, yaklaşık CAS (Column Address Strobe) 15-18 gecikmeli 4000 MHz'in bir bellek alabilirsiniz.

Ne kadar RAM'e ihtiyacım var?

İhtiyacınız olan bilgisayar RAM miktarı ne yaptığınıza bağlıdır. Bu sadece bilgisayarınızın ne kadar güçlü olduğu meselesi değildir. Web'de gezinirseniz ve Word ve Excel dosyaları gibi temel belgeleri düzenlerseniz, çoğu bilgisayar 4 GB veya 8 GB RAM ile çok iyi performans gösterecektir. Masaüstü RAM veya dizüstü RAM boyutunu bilgisayarınızda kolayca kontrol edebilirsiniz ve eski değilse muhtemelen 4 GB ila 8 GB arasındadır.

İçerik Editörleri;

Photoshop gibi medya düzenleme yazılımlarıyla çalışıyorsanız, 32 GB size çok düzgün bir düzenleme deneyimi sunacaktır. Multimedya dosyaları çok büyük olabilir ve daha fazla RAM kesinlikle işinizi hızlandıracaktır. Bir içerik düzenleyicisi olarak, aynı anda birçok programı açma şansınız olur ve sahip olduğunuz RAM ne kadar fazlaysa, performans düşüşü fark etmeden aynı anda o kadar fazla program çalıştırabilirsiniz .

Oyuncular (Gaming RAM);

Oyuncular en az gaming masaüstü ram için 16 GB RAM isteyecekler. Piyasadaki oyunların RAM ihtiyacı çok fazladır ancak aynı zamanda optimize edilmiştir ve muhtemelen oynarken arka planda hafızayı meşgul eden herhangi bir program çalıştırmayacaksınız. Aynı anda birçok büyük veri dosyasıyla çalışırken 16 GB'den fazla RAM'e ihtiyacınız olcaktır. Ancak oyun bilgisayarları çok özelleştirilebilir olduğundan, gerektiğinde PC'nizin RAM'ini her zaman yükseltebilirsiniz. Gaming RAM almak için ürünlerimizi inceleyebilirsiniz.

32-Bit Windows sürümlerini için RAM bellek kullanımı

PC'nize sonsuz miktarda RAM takıp çalışmasını bekleyemeyeceğinizi unutmamalısınız. 4 GB'den fazla bellek kullanmak için Windows'un 64-Bit sürümünü çalıştırmanız gerekir. 32-bit sürümler yalnızca 3,5 GB bellek adresiyle sınırlıdır. Pek çok Windows 7 kullanıcısı hala 32 bit sürümlerde, bu nedenle 4 GB veya daha fazla RAM kullanmak istiyorsanız, kesinlikle 64 bit bir sisteme geçmeniz gerekecek. Ancak, daha az belleğe sahip çok eski bir makineye 64-bit sürüm yüklemeye dikkat edin. Windows'taki adresler artık yalnızca 32 bit yerine 64 bit uzunluğundadır. Bunun anlamı, her uygulamanın daha büyük bir bellek ayak izidir.